29 maja 2019 roku oznacza ważny krok w kierunku cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Nowe przepisy, które weszły w życie, znacznie ułatwiają dostęp do akt sądowych. Zgodnie z ustawą z dnia 12 kwietnia 2019 roku, pełnomocnicy mogą teraz składać wnioski o dostęp do akt sprawy w formie elektronicznej za pośrednictwem Portalu Informacyjnego. Te innowacje poprawiają transparentność w wymiarze sprawiedliwości oraz zwiększają wydajność przetwarzania dokumentów, eliminując konieczność osobistych wizyt w sądzie.
Dostęp do akt sądowych stał się prostszy, a użytkownicy zachowują go w części publicznej Portalu PASSA do zakończenia postępowania. Warto zaznaczyć, że stosowanie nowych przepisów jest obowiązkowe w przypadku akt spraw wszczętych po 31 maja 2019 roku, co zapewnia, że procesy sądowe są bardziej dostępne i przyjazne dla obywateli. Oprócz tego, wprowadzenie wymogu identyfikacji użytkowników oraz monitorowania działań w systemie zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo.
Przykłady zastosowań e-usług sądowych
E-usługi sądowe zyskały na znaczeniu dzięki procesowi digitalizacji, który wprowadza nowoczesne rozwiązania w obszarze wymiaru sprawiedliwości. W 2021 roku zauważono, że aż 30,7% spraw zostało załatwionych w sądach przez systemy teleinformatyczne, co stanowi wzrost o 7% w porównaniu do roku poprzedniego. To świadczy o rosnącej akceptacji i wykorzystaniu usług publicznych online w społeczeństwie.
Od 1 lipca 2021 roku wszystkie wnioski do Krajowego Rejestru Sądowego składane są elektronicznie. Do tej pory złożono już 655 tys. wniosków oraz ponad 182 tys. pism. E-usługi sądowe mają także zastosowanie w e-KRS, gdzie zarejestrowano ponad 1220 prostych spółek akcyjnych. Dzięki tym rozwiązaniom, procesy rejestracyjne stały się szybsze i bardziej efektywne.
Repozytorium Dokumentów Finansowych zarejestrowało od 15 marca 2018 roku do 7 grudnia 2022 roku ponad 1,6 mln zgłoszeń od przedsiębiorców. Użytkownicy pobrali około 171,6 mln dokumentów finansowych, co pokazuje, jak e-usługi mogą uprościć dostęp do kluczowych informacji. System e-doręczeń, który rozpoczął swoją działalność w Polsce, uwolnił sądy od konieczności tradycyjnego doręczania dokumentów, przekazując do początków lipca 2020 roku 13,5 mln dokumentów.
Usługi publiczne online otworzyły nowe możliwości dla profesjonalnych pełnomocników, których liczba korzystających z Portalu Informatycznego zbliża się do 54 tys. To niemal 100% wszystkich pełnomocników z odpowiednimi sprawami. Niniejsze e-usługi dotyczą also prostych spraw, takich jak prowadzenie rozpraw w trybie zdalnym, co w ostatnich latach stało się normą.
Wpływ cyfryzacji na dostępność informacji prawnych
Cyfryzacja prawa znacząco wpływa na dostępność informacji prawnych, co przekształca sposób, w jaki obywatele i przedsiębiorcy korzystają z systemu prawnego. Nowe regulacje wprowadziły elektroniczną formę składania wniosków do Krajowego Rejestru Sądowego, co oznacza, że wszystkie dokumenty związane z postępowaniem rejestrowym są teraz dostępne online. Ułatwia to szybki dostęp do informacji oraz zmniejsza czas potrzebny na realizację różnych procedur.
Wszystkie podmioty wpisane do KRS są zobowiązane do prowadzenia akt w systemie teleinformatycznym. Cyfryzacja tych procesów nie tylko modernizuje obieg dokumentów, ale również wprowadza większą przejrzystość, co pozytywnie przekłada się na zaufanie obywateli do systemu prawnego. Przedsiębiorcy mają teraz możliwość bieżącej weryfikacji danych przed nawiązaniem relacji handlowych, co minimalizuje ryzyko związanego z współpracą z niepewnymi kontrahentami.
Wraz z cyfryzacją dokumentów sądowych, dostępność informacji prawnych wzrosła o 20%. Przechowywanie akt w formie elektronicznej znacząco przyspiesza procedury oraz ułatwia identyfikację stron. Badania wskazują, że 75% użytkowników zauważyło poprawę efektywności i szybkości dostępu do akt sądowych. Przestrzeganie standardów archiwizacji oraz bezpieczeństwa danych, w połączeniu z nowoczesnymi systemami zarządzania dokumentami, pozwala na minimalizację cyberzagrożeń oraz optymalizację obiegu informacji.
Jak nowe zasady pomagają pełnomocnikom i obywatelom
Nowe przepisy, które weszły w życie, znacząco wpływają na ułatwienia dla pełnomocników oraz obywateli w procesie uzyskiwania dostępu do akt sądowych. Dzięki możliwości składania wniosków online, pełnomocnicy zyskują cenny czas. Zalogowanie się do Portalu Informacyjnego umożliwia im szybki dostęp do niezbędnych dokumentów związanych z toczącymi się sprawami. To ułatwienie pozwala na efektywniejsze zarządzanie obowiązkami zawodowymi oraz lepszą obsługę klientów.
Eliminacja konieczności osobistego stawiennictwa w sądzie przynosi wiele korzyści zarówno dla pełnomocników, jak i dla samych sądów. Teraz mogą oni prowadzić sprawy zdalnie, co zmniejsza obciążenie instytucji oraz przyspiesza procedury. Nowe przepisy wprowadzają także jasne kryteria dostępu do akt po zakończeniu postępowania wstępnego. Tego rodzaju regulacje mają na celu nie tylko ochronę prywatności, ale również zapewnienie przejrzystości postępowania, co jest korzystne dla wszystkich zaangażowanych stron.
W kontekście szerokich reform, organizacje branżowe podkreślają, że te nowelizacje są krokiem w stronę standardyzacji i uproszczenia procedur. Dzięki wdrożeniu nowych zasad, pełnomocnicy mogą łatwiej śledzić postępy spraw oraz szybko reagować na zmiany wymagające pilnych działań. Ułatwienia dla pełnomocników i obywateli w ramach cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości powinny zatem spowodować wzrost zaufania do systemu prawnego.
Wyzwania technologiczne w digitalizacji wymiaru sprawiedliwości
Wprowadzenie e-usług oraz procesu digitalizacji w polskim wymiarze sprawiedliwości spotyka się z wieloma istotnymi wyzwaniami technologicznymi. Zwiększona potrzeba zabezpieczeń danych oraz ochrona prywatności użytkowników nabierają kluczowego znaczenia, szczególnie w kontekście przetwarzania wrażliwych informacji prawnych. Wymagania związane z bezpieczeństwem muszą być dostosowane do dynamicznie zmieniającego się środowiska technologicznego, co stawia przed sądami konieczność bieżącego taktycznego przystosowania.
Technologie w sądownictwie powinny być nie tylko funkcjonalne, ale także intuicyjne w obsłudze. Brak jednolitych standardów oraz różnorodny poziom cyfryzacji w sądach w Polsce wpływają na efektywność nowego systemu. Dodatkowe trudności wiążą się z integracją różnych platform, zapewnieniem wsparcia technicznego dla prawników i obywateli oraz problemami związanymi z zdalnym przeprowadzaniu rozpraw. Kategorie wykluczenia cyfrowego, obejmujące m.in. ograniczony dostęp do sprzętu czy jakości połączenia internetowego, stają się coraz bardziej wyraźne.
W trosce o skuteczną digitalizację wymiaru sprawiedliwości, niezbędne jest ciągłe kształcenie personelu oraz dostosowywanie technologii do potrzeb użytkowników. Sformalizowane podejście do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, w tym automatyzacja procedur oraz wykorzystanie sztucznej inteligencji, należy wspierać poprzez legislacyjne uregulowania. Tylko w ten sposób można zapewnić przejrzystość oraz rzetelność w funkcjonowaniu systemu sądowego w Polsce.
